Στοματική υγιεινή

Η υγιεινή της στοματικής κοιλότητας εξαρτάται σε μεγάλο ποσοστό από τον τρόπο και την συχνότητα βουρτσίσματος. Πολλές φορές τυγχάνει ασθενείς να διατηρούν σε πολύ καλή κατάσταση το στόμα τους ενώ ο τρόπος που βουρτσίζουν δεν είναι ο ιδανικός. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ίσως είναι προτιμότερο να μην δοθούν οδηγίες τελειοποίησης της τεχνικής καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να βαρεθεί ο ασθενής ή και να γίνονται λάθη τα οποία θα οδηγήσουν σε μια κατάσταση αρκετά χειρότερη από αυτήν με την οποία παρουσιάστηκε ο ασθενής στο ιατρείο βουρτσίζοντας με τον δικό του τρόπο!

Σε εκείνες όμως τις περιπτώσεις που επιδέχoνται αλλαγή στην νοοτροπία και στον τρόπο βουρτσίσματος, είναι καλύτερα να διδάσκεται η τεχνική Bass ή η τροποποιημένη Bass. Έτσι, καλό θα είναι να αφιερωθεί μια συνεδρία στις οδηγίες στοματικής υγιεινής.
Σύμφωνα με την τεχνική Bass η οδοντόβουρτσα τοποθετείται με γωνία 45 μοιρών στα δόντια, έτσι ώστε να εφάπτεται η μισή στα ούλα και η μισή στο δόντι. Πραγματοποιούνται μικρές παλινδρομικές δονήσεις-κινήσεις σαν “μασάζ” χωρίς όμως να γίνεται μια τέτοια κίνηση και τέτοιο τρίψιμο των δοντιών ώστε να μην στραβώνουν οι θύσανοι-τρίχες της βούρτσας. Στις εσωτερικές επιφάνειες των κάτω δοντιών συνήθως, η οδοντόβουρτσα καλό θα ήταν να τοποθετείται κάθετα, παράλληλα δηλαδή με τον άξονα του δοντιού. Στη συνέχεια βουρτσίζουμε και τη γλώσσα.

Ένα συχνό και σημαντικό λάθος που κάνουν οι περισσότεροι ασθενείς είναι η μικρή διάρκεια βουρτσίσματος. Κανονικά η όλη διαδικασία θα πρέπει να διαρκεί 2 -3 λεπτά.

Η οδοντόβουρτσα δεν θα πρέπει να είναι σκληρή για να μην τραυματίζει. Εξάλλου δεν είναι η σκληρότητα που κάνει την διαφορά αλλά ο τρόπος βουρτσίσματος. Η επιλογή γίνεται ανάμεσα σε μέτρια ή μαλακή ανάλογα με τις συστάσεις του θεράποντος ιατρού. Η αλλαγή καλό θα ήταν να γίνεται κάθε 2-3 μήνες ειδικά εάν έχουν “ανοίξει” οι τρίχες της. Προτιμούνται οδοντόβουρτσες που είναι επίπεδες και δεν έχουν πλαστικά μέρη ανάμεσα στις τρίχες προς αποφυγή τραυματισμού των ούλων. Εάν επιλεγεί μια ηλεκτρική, επίσης, δεν θα πρέπει να έχει πλαστικά τμήματα αλλά να αποτελείται μόνο από τρίχες.

Τα δόντια όμως εκτός από τις επιφάνειες που ‘’φαίνονται’’(την εξωτερική-παρειακή, την εσωτερική-γλωσσική/υπερώια και την μασητική) έχουν και τις ενδιάμεσες των δοντιών επιφάνειες. Σε αυτές η οδοντόβουρτσα δεν αρκεί, καθώς σε αντίθεση με όσα παρουσιάζονται στις διαφημίσεις, οι θύσανοι-τρίχες της οδοντόβουρτσας δεν εισχωρούν και άρα δεν καθαρίζουν. Επομένως, καθίσταται αναγκαία η χρήση μεσοδόντιων μέσων καθαρισμού, όπως το νήμα και τα μεσοδόντια βουρτσάκια.
Όσον αφορά στη χρήση του νήματος, απαιτείται μια εξοικείωση του ασθενούς στη χρήση του. Σε σύντομο χρονικό , όμως, διάστημα δεν αντιμετωπίζει ο ασθενής κανένα πρόβλημα.

Έτσι, κόβουμε ένα μεγάλο κομμάτι νήματος το οποίο τυλίγεται στα μεσαία δάκτυλα των χεριών και με τη βοήθεια του δείκτη και του μεγάλου δακτύλου καθοδηγείται στα δόντια. Η είσοδος στα μεσοδόντια πρέπει να γίνεται με προσοχή και χωρίς δύναμη, προς αποφυγή τραυματισμού των ούλων. Το νήμα αγκαλιάζει το εκάστοτε δόντι και με ήπιες παλινδρομικές κινήσεις το καθαρίζει απομακρύνοντας την πλάκα και τα τυχόν υπολείμματα τροφής που έχουν συσσωρευθεί. Μόλις απομακρυνθεί από τα δόντια και προτού προχωρήσει ο ασθενής στα επόμενα τυλίγει στο ένα χέρι και ξετυλίγει νήμα στο άλλο, έτσι ώστε να υπάρχει συνεχώς νέο, καθαρό νήμα σε κάθε μεσοδόντιο διάστημα.
Τα μεσοδόντια βουρτσάκια είναι σαφώς ευκολότερα στη χρήση τους χωρίς να απαιτούν ιδιαίτερες οδηγίες, πέρα της σωστής επιλογής του μεγέθους (να μην είναι πολύ χαλαρό αλλά ούτε και να τραυματίζει) και της σωστής χρήσης, δηλαδή της αποφυγής τραυματισμού των ούλων από υπερβολική δύναμη.
Μεγάλη κουβέντα υπάρχει σχετικά με τη χρήση ή όχι στοματικών διαλυμάτων. Γενικά, πλέον τα διαλύματα δίνονται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Τέτοιες είναι: μετά από χειρουργική επέμβαση (εξαγωγές, τοποθέτηση εμφυτευμάτων κ.α) ή γενικά κάποια θεραπεία όταν αυτό κριθεί αναγκαίο, σε άτομα με ημιπληγία, σε ασθενείς υπό ορθοδοντική θεραπεία, ως βοηθητικό-συμπληρωματικό μέσο και αλλού.
Σε αρκετές περιπτώσεις όπου δίνεται αφειδώς στοματικό διάλυμα, ο ασθενής εφησυχάζει σε αυτό, επειδή καίει και θεωρεί ότι σκοτώνει τα μικρόβια και παραμελεί το σωστό βούρτσισμα και τη χρήση νήματος θεωρώντας πως έχει καθαρίσει με το διάλυμα. Εκτός αυτού του παράγοντα, η χλωρεξιδίνη που χρησιμοποιείται στην πλειονότητα των σκευασμάτων, έχει ενοχοποιηθεί για αλλοίωση της φυσιολογικής χλωρίδας του στόματος, την αλλοίωση της γεύσης, την παρουσίαση χρωστικών στα δόντια και τον γενικότερο ερεθισμό του βλεννογόνου. Εντούτοις το στοματικό διάλυμα είναι ένας σημαντικός σύμμαχος, ο οποίος με την καθοδήγηση του οδοντιάτρου μπορεί να αποτελέσει ιδιαίτερη βοήθεια όπου αυτό κριθεί απαραίτητο.